گزارش کوتاه- معرفی اولین رقم منوژرم هیبرید چغندرقند متحمل به ویروس عاملبیماری ریزومانیا (زرقان)

Authors

  • محسن آقائی زاده مربی پژوهش مؤسسه تحقیقات چغندرقند
  • محمود مصباح دانشیار مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
Abstract:

بیماری ریشه‌گنایی(Rhizomania)  که به‏وسیله ویروس زردی نکروتیک رگبرگ چغندرقند (Beet Necrotic Yellow Vein Virus =BNYVV) ایجاد می‏ شود نخستین‌بار در سال 1959 از ایتالیا و در سال 1375 از ایران (استان فارس) گزارش شد. این بیماری در سال‌های اخیر به‌تدریج در کشور گسترش یافته و امروزه کم و بیش در استان‌های چغندرخیز خراسان، فارس، آذربایجان‌غربی، اصفهان، کرمانشاه و سایر مناطق مشاهده می‌شود. از علائم مشخصه این بیماری می‏توان به کوچک و ضعیف ماندن ریشه اصلی و ظهور تعداد زیادی ریشک‌ در انتهای ریشه و یا در تمام طول آن اشاره کرد. آلودگی شدید به این بیماری سبب کاهش قابل ملاحظه محصول می‏شود. چون کنترل بیماری به روش‏های زراعی مؤثر نیست، از این رو اصلاح ارقام مقاوم برای مهار بیماری و ادامه تولید چغندرقند مورد توجه خاص قرار گرفته است. اولین قدم در راه اصلاح ارقام مقاوم به بیماری یافتن منابع مقاوم در میان ژرم پلاسم‏های زراعی و وحشی چغندرقند می‏باشد. مؤسسه تحقیقات چغندرقند از سال 1377 اصلاح رقم مقاوم به این بیماری را در الویت برنامه‏های تحقیقاتی خود قرار داد. با بررسی منابع ژنتیکی طی سال‏های 79-77 در مزرعه آلوده ایستگاه زرقان (استان فارس )، منابع مقاومت شناسائی شد. در میان منابع ژنتیکی ارزیابی شده تحت شرایط آلودگی طبیعی و مصنوعی (گلخانه)، یک توده گرده افشان از مقاومت بیشتری برخوردار بود. پایه جدیدی از این ژنوتیپ به‌دست آمد که علاوه بر مقاومت بالا، از صفات زراعی و تکنولوژیکی خوبی نیز برخوردار بود. همین امر موجب انتخاب آن به‌عنوان پایه گرده‌افشان شد. در سال 81 از دو برنامه اصلاحی، 26 هیبرید تهیه شد. گرده‌افشان متحمل موردنظر، همراه با سایر والدهای پدری در این ترکیبات شرکت داشت. هیبریدهای حاصل طی چند سال، در آزمایش‌های مختلف و در چند منطقه تحت شرایط آلوده و سالم مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این آزمایش‌ها علاوه بر ارزیابی مقاومت هیبریدها، صفات دیگری نظیر عملکرد ریشه، درصد قند و برخی خصوصیات تکنولوژیکی موردبررسی قرار گرفت. یکی از هیبریدها در نتایج بررسی‌های به‌ عمل آمده بسیار موفقت‏آمیز بود و رقم جدیدی از ترکیب ژنتیکی حاصل شد. هیبرید جدید در سال‏های 85-83 در حوزه عمل کارخانه‌های قند کشور در قالب طرح‏های تحقیقی و ترویجی نیز بررسی شد. تحلیل داده‏های حاصل‏از آزمایشات مزرعه‏ای نشان داد که رقم هیبرید جدید در مزارع آلوده نسبت به تمام ارقام منوژرم داخلی از قبیل رسول، شیرین، جلگه و گدوک که در سال‏های اخیر اصلاح و معرفی شده‏اند، برتر بوده و در برخی موارد در سطح ارقام مقاوم خارجی قرار گرفت. با توجه به اهمیت بیماری ریزومانیا در دسترس قرار گرفتن این رقم هیبرید گام بزرگی در جهت  قطع وابستگی به خارج و جلوگیری از خروج چشمگیر ارز از کشور می باشد.   خصوصیات ژنتیکی ،  ظاهری و زراعی رقم زرقان (هیبرید منوژرم متحمل به بیماری ریزومانیا) شرح خصوصیات ژنتیکی ،  ظاهری و زراعی رقم زرقان ردیف منوژرم، دیپلوئید و  نرمال متمایل به قندی نوع بذر،  پلوئیدی و تیپ 1 متحمل به بیماری ریزو مانیا صفت اختصاصی 2 کم عمق بودن شیارهای دو طرف ریشه ویژگی ظاهری ریشه 3 مناطق سردسیر (اوائل فروردین ماه) و معتدل ( نیمه دوم اسفند) زمان و مناطق مناسب کشت 4 مناطق سردسیر( نیمه اول مهر ماه) و معتدل ( نیمه دوم مهر ماه) زمان مناسب برداشت 5 مزارع آلوده به ریزومانیا 120 هزار و مزارع سالم 100 هزار بوته در هکتار تراکم مناسب بوته 6 180 روز طول دوره رشد 7 مزارع سالم در حد نیاز غذائی سایر ارقام  و مزارع آلوده 35-25 % بیشتر از مزارع سالم نیاز غذائی (کود نیتروژن) 8        

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اکباتان، اولین رقم چغندرقند ایرانی مقاوم به ریزوکتونیا و متحمل به ریزومانیا

استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کاهش خسارت بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه و ریزومانیا در ‌چغندرقند می‌باشد. به منظور تهیه رقم مقاوم، در سال 1382 ژنوتیپ‌های چغندرقند در شرایط آلودگی مصنوعی به ریزوکتونیا ارزیابی و یکی از گرده‌افشان‌ها به‌عن...

full text

پایا، اولین رقم چغندرقند متحمل به خشکی در ایران

یکی از مؤثرترین روش‌های کاهش خسارت تولید در شرایط تنش خشکی، اصلاح ارقام متحمل به خشکی می‌باشد. در این تحقیق، 150 فامیل نیمه خواهری چغندرقند در شرایط تنش خشکی ارزیابی، 23 فامیل برتر انتخاب و با یک والد مادری تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، دو فامیل به عنوان والد پدری متحمل به خشکی انتخاب و با دو والد مادری منوژرم دیگر تلاقی و چهار هیبرید جدید بدست آ...

full text

پایا، اولین رقم چغندرقند متحمل به خشکی در ایران

یکی از مؤثرترین روش های کاهش خسارت تولید در شرایط تنش خشکی، اصلاح ارقام متحمل به خشکی می باشد. در این تحقیق، 150 فامیل نیمه خواهری چغندرقند در شرایط تنش خشکی ارزیابی، 23 فامیل برتر انتخاب و با یک والد مادری تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. بر اساس نتایج، دو فامیل به عنوان والد پدری متحمل به خشکی انتخاب و با دو والد مادری منوژرم دیگر تلاقی و چهار هیبرید جدید بدست آ...

full text

تربت، رقم جدید چغندرقند مقاوم به بیماری ریزومانیا مناسب کشت در شمال‌شرق کشور

بیماری ویروسی زردی نکروتیک رگبرگ چغندرقند (Beet necrotic yellow vein virus, BNYVV) یا‪ ریزومانیا یکی از مهم‪ترین و مخرب‪ترین بیماری‪های چغندرقند (Beta vulgaris L.) در دنیا است. این بیماری عامل محدودکننده زراعت چغندرقند در استان‪های مختلف کشور محسوب می‪شود. به ‪منظور تهیه رقم مقاوم که بهترین روش مبارزه با بیماری است در سال 1381، ژرم‪پلاسم حامل ژن مقاوم به ریزومانیا (جمعیت W114)، در برنامه کشت ان...

full text

مطهر، رقم چند جوانه چغندرقند مقاوم به بیماری ریزومانیا

علی ‎رغم توسعه مکانیزاسیون در زراعت چغندرقند و استفاده از ارقام تک جوانه، همچنان قریب به 15–10درصد از زراعت این محصول بر پایه ارقام چند جوانه استوار است. ارقام چند جوانه در مزارع کوچک و مناطقی با سطح مکانیزاسیون پایین کاربرد دارد. رقم مطهر در سال 1393 متناسب با شرایط فوق معرفی گردید. بر اساس نتایج، عملکرد شکر این رقم در شرایط آلوده به ریزومانیا 40/8 تُن در هکتار بود که از شاهد مقاوم ارس (66/7 تُن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 1

pages  110- 109

publication date 2007-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023